Laibach, pinotage met punch

Een bezoek aan het wijndomein Laibach stond reeds lang op mijn verlanglijstje. In mijn kelder liggen enkele oudere flessen van deze Zuid-Afrikaanse winery en ik weet dat die wijnen stevig kunnen doorrijpen. De Belgische wijnliefhebber heeft niet meteen de gewoonte Nieuwe Wereldwijnen meerdere jaren te laten rijpen. Maar het vakmanschap en de passie waarmee de Laibach-wijnen worden gemaakt, is dermate top dat het potentieel haast onbeperkt is.

Onderweg van Kaapstad naar Laibach, zo'n driekwartier rijden, denk ik aan een gesprek dat ik met de invoerders van deze wijnen had. Laibach was het eerste Zuid-Afrikaanse domein dat de gebroeders Johan en Bjorn Monard van Ad Bibendum Fine Wines ooit in portefeuille hadden, toen ze dik 15 jaar geleden met hun zaak in wereldwijnen van start gingen.

"We hadden toen al heel veel Zuid-Afrikaans geproefd, maar niets naar onze smaak gevonden. Heel veel rode wijnen waren voor ons te 'branderig', met zo'n vervelende rubbertoets. Oenoloog Stefan Dorst, die we kenden van het Spaanse domein Venta d'Aubert, was ook bezig als consultant-oenoloog bij Laibach. Hij stuurde ons vrijblijvend wat proefstalen van zijn werk daar. Toen we die wijnen in het glas kregen, waren we meteen verkocht".

De broers Monard verdedigen met vuur het potentieel van pinotage, de Zuid-Afrikaanse wijntrots - een kruising van pinot noir en cinsault - die ook op Laibach grote sier maakt. "Er is behoorlijk wat bulkwijn van die druif, maar wie de pinotage temt, maakt goddelijke flessen. De pinotage van Laibach is echt een signatuurwijn voor Zuid-Afrika. In alle eerlijkheid, vinden we die de allerbeste Zuid-Afrikaanse pinotage. De wijn zit boordevol fruit, bovenop een stevige structuur. Eigenlijk wordt die wijn elk jaar beter gemaakt. En het bewaarpotentieel ervan is fenomenaal."

Proeven op de loopbrug, hoog boven de druiven

Als ik op Laibach arriveer wacht Anel Malherbe me op. Haar man Michael leidt het wijnbedrijf en is als wijngaardenier verantwoordelijk voor de stokken. De historie van Laibach gaat terug tot 1818, toen de Amsterdammer Daniel Johannes van Ryneveld een 'farm' startte. In 1994 realiseerde de gepensionneerde ondernemer Friedrich Laibach hier zijn lang gekoesterde droom om ooit een wijndomein te starten. De man is inmiddels overleden en het domein is nu eigendom van zijn dochter Petra Laibach-Kuehner.
Je kan niet anders dan onder de indruk zijn van deze plek. Het domein ligt gevleid tussen de Simonsberg, de Klapmutsberg en naast de wijngaarden van Kanonkop. De koele maritieme wind die vanuit False Bay komt is haast perfect voor de stevige, complexe rode wijnen die hier worden gemaakt.
Ik bezoek op een drafje de indrukwekkende installatie in het hart van het wijnbedrijf. Anel Malherbe roept wijnmaker François van Zyl (foto) erbij en samen trekken we naar het degustatieterras. Degustatieterras?! Inderdaad, de proeverij van de nieuwe oogst 2010 vindt plaats op een soort loopbrug hoog boven de wijngaarden. Van hieruit heb ik een panoramisch uitzicht op de hele omgeving. In de verte doemt zelfs de Tafelberg op.

François van Zyl is gepokt en gemazeld in de wijnmakerij. De man hoorde na zijn studies aan de landbouwschool tot het selecte kransje van uitverkoren studenten om de opleiding van wijnmaker aan te vatten. En die werd een succes. Van Zyl deed na zijn studies ervaring op in Rioja en bleef een seizoen lang hangen in Pomerol, bij het Château Bonalgue en bij Clos du Clocher.
Bij de begroeting verontschuldigt François van Zyl zich veelzeggend. "I don't do marketing and I don't wear funny shoes and pink ties", zet hij meteen de toon.

Geen tutti frutti-wijnen

In 2000 werd op Laibach beslist om 'organic' te gaan. "We werden gek verklaard toen", herinnert Van Zyl zich. "Maar we willen altijd voorop lopen. En kijk, vandaag loont onze aanpak." De biologische wijnen van Laibach rijgen de onderscheidingen aan elkaar. Eind 2011 was de 'Ladybird 2010' nog de enige Zuid-Afrikaanse wijn die met een gouden medaille ging lopen op het 'Salon Millésime Bio' in Frankrijk. "We gaan de problemen in de natuur enkel met de natuur zelf te lijf, da's ons doel. Ik wil vooral bijzonder natuurlijke druiven als basismateriaal. Dat vertaalt zich in pure wijnen".

François van Zyl is op dreef: "Alles wat ik op de wijnbouwschool geleerd heb, ben ik vergeten. Ik doe mijn zin. Ik werk met wilde gisten, ... Dat geeft een pak meer rijkdom aan het smaakpalet. Geen tutti frutti-stuff. Maar wel degelijke maaltijdwijnen".
Eén van de stokpaardjes van deze no nonsens-wijnmaker is het alcoholgehalte in de wijn. "Veel te hoog", betoogt hij met strenge blik. "Als je weet dat we hier in de warmste regio van Stellenbosch zitten, is dat alcoholniveau een dubbel probleem. We zitten met onze rode wijnen gemiddeld op 13,5 graden, maar ik wil naar een gemiddelde van 12,5 gaan".

Om te starten proeven we de Ladybird 2011 pinotage rosé, een ronduit magnifieke wijn. De bushvines groeien waar voordien een eucalyptusbos stond. De wijn is bijzonder kruidig en beendroog.
Een rosé pinotage met wereldklasse.

Anel Malherbe haalt vervolgens de stop van een fles Pinotage 2010 en laat François van Zyl voorproeven. De man wordt lyrisch, ik eigenlijk ook. Ik sta er niet van versteld dat deze Laibach Pinotage 2010 onlangs doorstootte tot de top tien van 's lands beste pinotages, een wedstrijd die wordt uitgeschreven door de South African Pinotage Association. Wat een memorabele wijn op een memorabele plek.

"You know", zegt François van Zyl nuchter, "een pinotage is als een politieker. You love him, or you hate him".

Praktisch

Laibach beschikt over vijf luxueuze lodges, met uitzicht op de Tafelberg.
De wijnen van Laibach worden ingevoerd door ad Bibendum Fine Wines in Sint-Truiden