Het wijnevangelie volgens Carlos Lucas

Lucas behoort tot het selecte kringetje van de drukst bezette wijnmakers op de aardbol. En dat merk ik meteen als ik in zijn wagen stap op weg naar de Quinta da Pedra in het uiterste noorden van Portugal, één van de prestigieuze domeinen waar Lucas de wijnen signeert. We zijn nog maar net vertrokken of daar rinkelt een van de drie mobieltjes van Carlos Lucas. "De Chinezen aan de lijn", fluistert hij verontschuldigend. Zijn zware BMW 5 scheurt - te snel - over de snelweg terwijl hij met geïnteresseerde Aziatische kopers onderhandelt. Op het scherm midden het dashboard volgt hij ondertussen zijn mailboxen op. Dit is duidelijk geen 'flying winemaker', maar een 'driving winemaker'. "Gemiddeld rijd ik 600 kilometer per dag. Ach, om me goed te voelen heb ik maar drie dingen nodig: een kleine groep van knappe mensen om me heen, een geoliede organisatie en goede druiven. Dan maken we topwijnen, dat garandeer ik je". Een belofte die Lucas voorlopig mooi kan nakomen. Op de cover van menig wijntijdschrift pronken zijn wijnen tussen de groten der aarde als Latour, Pétrus, Cheval Blanc, Romanée-Conti, ...

Carlos Lucas' carrière als wijnmaker startte in 1992, nadat hij afstudeerde in Montpellier. "Mijn eerste job vond ik in een coöperatieve wijnmakerij in de Dãoregio. Kort daarna kwam ik in dienst bij het wijnbedrijf Dão Sul. Jarenlang kon ik er mijn ding doen. We hebben hele mooie projecten gerealiseerd. Tot in 2011 het keerpunt kwam. Er kwamen voor mij te veel andere belangen naast de wijn in het spel en ik kapte met mijn werkgever. Tijd voor reflectie, vond ik".

Maar veel tijd om na te denken kwam er niet. Want amper twee weken na zijn afscheid bij Dão Sul, kreeg hij een telefoontje met de vraag of hij niet aan de slag wou bij Idealdrinks, het wijnbedrijf van de steenrijke Portugese zakenman Carlos Dias. Dias maakte fortuin in het peperdure segment van de horlogebusiness, stapte daarna in de mode en is vandaag onder meer succesvol in de bouw van ziekenhuizen. Maar geregeld - vooral tijdens de oogsttijd - komt Dias uit Monaco overvliegen om te checken hoe alles loopt op zijn wijndomeinen. Vrijwel steeds brengt hij dan een topwijn uit de wereld mee. "Dan maant hij ons aan om die eens goed te proeven", vertrouwt wijnmaker Carlos Lucas me toe. "De smaak en de wijnen van Dias staan voor een nieuwe Portugese wijnstijl, onder meer omdat hij verzot is op de topklasse uit Bordeaux en Bourgogne".

Wine & People

Maar het verhaal van Carlos Lucas stopt niet bij Idealdrinks, want kort nadat hij daar van start ging, richtte hij samen met de jonge wijnmaakster Lúcia Freitas 'Magnum Carlos Lucas Wines' op. Onder het logo prijkt de baseline 'Wine & People'.
"Ik ben en blijf in de eerste plaats winemaker", bezweert hij me met de hand op het hart. "Maar ik geef dolgraag mijn geheimen door aan mensen in wie ik ten volle geloof. En die ik dan ook vertrouw. En Lúcia is zo iemand. Jong, boordevol energie, een vechter ook. Met een erg goede neus".
Magnum Carlos Lucas Wines werkt ook met andere topoenologen als Carlos Rodrigues. Het wijnbedrijf heeft een aantal eigen quinta's en maakt er vanzelfsprekend de wijnen, maar is ook consultant voor anderen.

"Ja, ik ben één man, maar heb twee 'wijnlevens'. Tot voor kort ging de meeste energie naar Idealdrinks. Maar Magnum groeit en groeit en groeit. Ik ben superman niet. De mensen rondom mij werken met mij, niet met een of ander bedrijf. Dat maakt het allemaal de moeite waard. Het moet om onvoorwaardelijke vriendschap gaan. Dan kan je bergen verzetten. En trouwens ook goede wijn maken!", knipoogt Carlos Lucas.

Op 24 uur tijd hebben we vijf wijnregio's doorkuist, van de noordelijke regio van de Vinho Verde door de Dourovallei tot in Alentejo. Hoe speelt hij het klaar om in diverse regio's tientallen wijnen op een pak domeinen te maken en overal in de prijzen van de internationale wijnjury's te vallen? 'Keep it simple', lacht hij, terwijl hij alweer een andere telefoon aanneemt. "Oei, er is een koeling kapot, aan de vooravond van de druivenpluk. Geef me een paar minuten".

Op mijn blitzbezoek doorheen een stuk van Portugal klimt het kwik een stuk boven de 30 graden. "Problemen, die opwarming van de aarde?", gooi ik Carlos Lucas voor de voeten. "Ach, ik doe daar niet in mee. Ik kan het niet aanhoren hoe sommigen wijnmakers daarover kunnen zeuren', zegt de man met klem. "We zijn landbouwers hé, we werken met de pure natuur. En we leven van de pure natuur. Het klimaat is één van de challenges van de wijnmaker. Kijk, als wijnmaker wil je maar één ding: met je druiven de allerbeste flessen wijn maken. Je streeft naar een perfecte balans tussen de druiven, het terroir, het moment van de oogst,... en ja, ook de weersomstandigheden. Die horen er echt intrinsiek bij".

Heeft hij dan geen wondermiddel? Geen zet van de meester? "Weet je, ik heb destijds heel veel oudere wijnen geproefd uit diverse regio's, flessen met 30 tot 40 jaar op de teller. Vaak gemaakt met volumedruiven, van een zogezegd mindere kwaliteit dus. Maar destijds hadden die wijnen onmiskenbaar hun eigen finesse. Ik heb heel veel geleerd van die oude technieken. Het was de tijd dat de diverse druivenrassen door mekaar stonden in de wijngaard. Dat gaf een knappe fraicheur en fraaie aciditeit in de wijn. Op die oude filosofie blijf ik mij baseren, maar met moderne technieken. Ik moet echt wel lachen als ik moderne wijnmakers met veel poeha hoor verklaren dat ze het sap uit de druiven laten vloeien zonder pompen, alleen door gebruik te maken van de zwaartekracht. Wel, dat was hier 40 jaar geleden en meer ook al zo, hoor!"

"Maar bovenal is het van het grootste belang dat je het terroir voelt. Letterlijk aan den lijve. Kom, loop even mee tussen de wijnranken van Quinta das Tecedeiras, hier langs hoge flanken van de Douro", nodigt Carlos Lucas me uit. 'We zullen dan nadien enkele vatstalen proeven". Het is bloedheet, de helling tussen de terrassen vol wijnranken erg steil en het zand waait op als was het in de woestijn. "Dát is ons terroir hier", zegt de wijnmaker, terwijl hij de pitten van de druiven controleert op hun rijpheid. Ik zwijg en stap verder. Het is zo al zwaar genoeg.

GEPROEFDE FLESSEN

Quinta da Pedra 2011
DRUIF: 100% alvarinho
PRIJS: 23 euro
De Quinta da Pedra ligt in het noordwesten van Portugal, aan de Minhorivier, de grens tussen Spanje en Portugal en hoort tot Idealdrinks. Dit is een topvoorbeeld van de moderne wijnstijl van de Minho Vinho Verde-regio: wijnen met een ongekende zuiverheid. De neus is complex mineralig, met wat sinaas en toast in het aroma. In de mond komt een volle, geconcentreerde smaak, waarbij de fraicheur van de mineraliteit het voortouw nemt, onersteund door wat zijdezachte abrikoos.
Ook de fles op zich is trouwens bijzonder herkenbaar, in heavyweight geribbeld glas.

Ribeiro Santo 2013
DRUIF: 100% encruzado
PRIJS: 11 euro
Ribeiro Santo is het privédomein van Carlos Lucas, waar hij samen met Lúcia Freitas en Carlos Rodrigues de wijnen maakt.
Deze wijn is levendig, fris en zuiver, met frêle florale toetsen in de neus, delicaat ondersteund door wat tropische toetsen en een kleine hint van vanille. De mond is genereus en rond, met een fraaie aciditeit en een lange finale. De fel ondergewaardeerde encruzado op zijn best.

Principal Reserva 2010
DRUIF: touriga nacional - cabernet sauvignon - merlot
PRIJS: 22,80 euro
Deze raswijn is een internationaal prijsbeest. Merkwaardig trouwens hoe de wijn zijn naam ontleent aan de hoofdweg ('Principal') die langs de winery van Idealdrinks loopt. Kosten noch moeite worden hier gespaard om het allerbeste uit de wijngaard in de fles te krijgen. In de neus komen aroma's van donker fruit, met een lichte florale ondertoon en wat kruiden. In de mond ontvouwt zich een evenwichtig palet van stijlvolle eikrijping, een aanhoudende fruitfraicheur en een stevig gestructureerde lengte.

Invoerder van de wijnen van Carlos Lucas is Alhambra, Brusselsesteenweg 7 te 9090 Melle (09/ 233 35 36).
Daar is ook de lijst van doorverkopers beschikbaar.

(Deze reportage verscheen in Sabato Magazine bij De Tijd / L'Echo).