La Beatrice Gaudio, eleganza in Piëmonte

Béatrice Gaudio weet wat ze wil, merk ik al meteen bij de start van onze ontmoeting. ‘Bij mij geen overpowerde wijnen, maar een goede balans, een goede concentratie, wijnen om op elk klein of groot moment van te genieten. En zeg nu zelf, Gaudio. Die naam gaat over blijdschap en kontentement. Bibe cum Gaudio, staat op ons wijnetiket. Uniek toch he?!’

‘We zijn een kleine wijnmakerij en trekken ons niet zoveel aan van wat de markt wil. Neem onze Barbera del Monferrato. Die moet normaal 12 maanden rijpen, in fusten en in fles. Wij doen daar wat langer over. De wijnliefhebber zal wel even wachten en nadien meer genieten van een goede fles’, zegt ze gedecideerd.

Ze vertelt trots en met fonkelende blik over haar reizen door de wereld, haar eigen wijnen en de geschiedenis van de wijnmakerij in een heuvelachtige regio tussen de Langhe en het oosten van Piëmonte. En over haar grootvader Amilcare Gaudio. ‘Hij had vier broers, maar was de enige die kon studeren. Hij koos midden de jaren ’20 van vorige eeuw voor oenologie. Hij was zowat de enige oenoloog in de regio en adviseerde tal van andere Italiaanse wijnhuizen. Dat lag toen niet voor de hand hoor’.

Sailing winemaker

‘Grootvader wou meer en trok al snel naar het buitenland. Zo voer hij per boot naar Mexico om er wijn te maken. Je kan je dat vandaag niet meer voorstellen. Geen flying, maar letterlijk een sailing winemaker avant la lettre. Hij kreeg voorstellen om als oenoloog te werken in Canada, Zwitserland en Mexico. Hij koos voor de meeste Latijnse plek. Maar na zowat één jaar was hij terug thuis. Er werd ginds vooral met tafeldruiven gewerkt. En de resultaten waren niet echt goed. Hij kon er zijn zin niet doen’.

Terug in Italië adviseerde Amilcare Gaudio grote wijnmakerijen als Martini Rosso en Gancia, naast vele andere huizen. Voor een hele reeks wijnhuizen maakte hij vermouth in Piëmonte. Amilcare was ook goed bevriend met de wijnmakers De Bartoli, vandaag een naam als een klok in Sicilië.

‘Al heel vroeg was grootvader trouwens lid van VIDE, wat staat voor Viticoltori Italiani di Eccellenza, zowat de allereerste vereniging van wijnmakers in Italië. Conterno, Fantino, Felluga, Ceretto, … De grote namen van toen waarvan er vandaag nog vele bij de absolute top horen’.

Beatrice Gaudio is oneindig fier op haar grootvader. ‘In 1970 nam hij het besluit hier zijn eigen wijn te gaan maken. Het is nog steeds de plek waar ik vandaag werk en leef, samen met mijn vader Mauro. Mijn naam staat nog niet op het wijnlabel, maar ik doe vandaag zowat alles in onze winery’.

Voorbestemd

Beatrice was, meer dan haar zus, voorbestemd voor het wijnleven. ‘Al van toen ik zeven was nam papa me mee naar tastings van onze wijnen in Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk… Op mijn tiende serveerde ik onze wijnen op de internationale wijnbeurs Vinitaly in Verona en gaf ik er de nodige uitleg over, ondanks het feit dat ik de wijnen niet mocht drinken. Vanaf mijn twaalfde kwam dan toch het proeven erbij. Ik amuseerde me erg als kind. Ik moet zowat 15 geweest zijn toen ik voor mezelf beslist dat ik helemaal de weg van de wijn wou opgaan’.

Beatrice diept een anecdote op: ‘Op een dag vermaande mijn vader me dat, als ik niet goed zou studeren, ik gedoemd zou zijn om het harde werk in de wijngaard te doen. Weet je wat, dat was niet echt een straf voor mij, eerder een plezier…’, knipoogt ze. En die goede studieresultaten volgden ook wel.

In Alba, Turijn en Asti ging Beatrice Gaudio oenologie studeren, met een paar kleine breaks voor druivenoogsten her en der, tot in Portugal. ‘En dan was er die wijntrip naar Australië in 2012. Ik nam toen een jaar sabbatical, om zoveel mogelijk wijnen te proeven. Reizen en ervaring opdoen, daar gaat het om. Voor mij hoort dat opsnuiven van zoveel mogelijk ervaringen onlosmakelijk bij het wijnmaken. Neem dat van mij af en ik ben verloren.’

Beatrice Gaudio praat open: ‘Op onze wijngoed neem ik vandaag mijn verantwoordelijkheid, maar mijn vader Mauro blijft de baas. Hoewel hij wat met zijn gezondheid sukkelt’. Mauro Gaudio heeft inmiddels afstand genomen van de wijnproductie, die helemaal door Beatrice werd overgenomen. ‘Het oogstjaar 2015 was het eerste dat ik echt van mezelf mag noemen. Ik ben nu dertig en blij waar ik nu sta’.

Uniek klimaat

In vergelijking met de naburige Langhe heeft Monferrato wat meer extreme weersomstandigheden: warmer in de zomer en kouder in de winter. Met gemiddeld ook minder regen.

‘In dit unieke klimaat werken we met zeer lage rendementen’, stipt Beatrice Gaudio aan. ‘De sedimentaire bodem zit hier vol kalk, wat maakt dat onze barberawijn een knappe aciditeit heeft, met een vlezig en kruidig toetsje. Heel typisch voor onze barberadruif.’ 

De Barbera del Monferrato haalt Gaudio uit diverse wijngaarden. ‘We doen aan parcellaire vinificatie, wat ons toelaat nauwgezet tewerk te gaan. Opmerkelijk is dat we bij onze barbera ook nog tien procent van de freisadruif toevoegen, een variëteit die vrij onbekend is en maar toch her en der in Piëmonte staat aangeplant’.

Recent DNA-onderzoek bracht aan het licht dat de freisa een kruising is tussen nebbiolo en een ander nog niet geïdentificeerd druivenras.

‘We kennen onze wijngaarden en alle ranken zeer goed, omdat we hier reeds jaren gevestigd zitten, van generatie op generatie. Afhankelijk van de resultaten die we jaarlijks met onze druiven behalen, spelen we met de vatrijping. Naast onze ‘Zerolegno’, waarbij dus geen houtrijping te pas komt, gebruiken we eiken vaten van 225 liter of grotere tonneaux van 600 liter, wat een zachter resultaat oplevert. Bij de barberadruif willen we absoluut niet te veel eik gebruiken. De balans bij die druif is zo delicaat, weet je’.

Met deze Barbera del Monferrato zitten we meteen in zowat de kleinste DOCG-appellatie van Piëmonte. Er worden jaarlijks zowat 160.000 flessen geproduceerd waarvan Gaudio er een kwart voor zijn rekening neemt.

Grignolino, het geheime druifje

‘Ik was acht toen mijn grootvader overleed, maar ik herinner me nog goed dat Amilcare Gaudio de koning van de grignolino werd genoemd’, haalt Beatrice verre herinneringen op.

Die grignolino is een lokale Piëmontese druif die vandaag nog maar weinig bekendheid geniet bij de doorsnee wijnliefhebber. ‘En toch genoot die druif vroeger behoorlijk wat aanzien hoor’, weet Beatrice Gaudio. ‘Ik weet nog dat we in de familie grote glazen flessen, dame jeanne’s, met grignolinowijn ruilden tegen nebbiolo met de vader van wereldvermaarde wijnnmaker Angelo Gaja. Onze grignolino tegen hun barbaresco. Mooi he. Het is vooral de brede inzetbaarheid van die grignolinowijn die hem zo knap maakt. Past bijvoorbeeld prima bij visgerechten, of pluimwild. Die grignolino is bovendien echt historisch verbonden met onze regio’.

‘En weet je, de grignolino heeft een lichtrode kleur. Noem het een beetje de pinot noir van onze streek. Maar we hebben nog een hele weg af te leggen vooraleer de wereld dat weet’, lacht Beatrice breed. ‘Het is een beetje een droom. Wat ik wel weet is dat de wereld ons onderschat. Komaan, we gaan proeven’.

De wijnen van Gaudio worden ingevoerd door Gustoworld, Avenue de l'Energie 6 in 4432 Alleur (04 246 59 56). Gustoworld doet zelf geen particuliere verkoop maar biedt wel info over verkooppunten.